Η διαφορά συμπερασματικών
και αποτελεσματικών προτάσεων
Δημιουργείται συνήθως η εντύπωση πως οι λέξεις συμπέρασμα και αποτέλεσμα είναι συνώνυμες· ότι είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Είναι επόμενο λοιπόν να συγχέονται όχι μόνο οι αποτελεσματικοί με τους συμπερασματικούς συνδέσμους, αλλά και οι αποτελεσματικές με τις συμπερασματικές προτάσεις.
Η σύγχυση αυτή επιτείνεται από το γεγονός ότι οι σύνδεσμοι "ώστε" και "που", οι οποίοι εισάγουν αυτές τις προτάσεις, είναι ταυτόχρονα συμπερασματικοί και αποτελεσματικοί.
Όταν όμως αποσαφηνίσουμε τι σημαίνει συμπέρασμα και τι αποτέλεσμα, θα είναι εύκολο να καταλάβετε τη διαφορά που υπάρχει τόσο μεταξύ αυτών των δύο λέξεων, όσο και μεταξύ των συμπερασματικών και των αποτελεσματικών προτάσεων.
Συμπέρασμα: Είναι μια κρίση, μια γνώμη, για την υποστήριξη ή απόδειξη της οποίας διατυπώνουμε μια ή περισσότερες προτάσεις. Με τις προτάσεις αυτές προσπαθούμε να δείξουμε την ορθότητα τής γνώμης (του συμπεράσματός μας).
Αποτέλεσμα: Είναι ένα γεγονός, το οποίο θεωρούμε κατάληξη ενός άλλου γεγονότος (που αποτελεί την αιτία) ή μιας σειράς γεγονότων.
Συμπέρασμα
• "Σας αρέσει το ψητό αρνί;"
• "Σας αρέσει ο πατσάς;"
Όπως και αν απαντήσετε σ’ αυτές τις ερωτήσεις, έχετε εκφράσει μια κρίση, μια γνώμη. Μπορεί να απαντήσετε μονολεκτικά: με ένα "ναι" ή με ένα "όχι".
• "Όχι, δεν μου αρέσει το ψητό αρνί".
• "Ναι, μου αρέσει ο πατσάς".
Σε περίπτωση που σας ρωτήσουν "γιατί δεν σας αρέσει" ή "γιατί σας αρέσει ο πατσάς", είναι βέβαιο ότι θα έχετε να παρουσιάσετε μια ή περισσότερες προτάσεις, οι οποίες θα δείχνουν τον λόγο ή τους λόγους που σας οδήγησαν σ’ αυτό το συμπέρασμα: να σας αρέσει ή να μην σας αρέσει το εν λόγω έδεσμα.
Με άλλα λόγια, με τις συμπερασματικές προτάσεις διατυπώνουμε μια κρίση –-μια γνώμη-– η οποία προκύπτει λογικά από μια ή περισσότερες προτάσεις που προηγήθηκαν με σκοπό να την στηρίξουν· να δείξουν ότι η γνώμη μας (αυτή που περιέχει η συμπερασματική πρόταση) δεν είναι αυθαίρετη.
Στο παράδειγμα που ακολουθεί, βλέπετε με υπογραμμισμένους τους συμπερασματικούς συνδέσμους και τις συμπερασματικές προτάσεις που εισάγουν.
Λέμε συνήθως για ένα συμπέρασμα:
• Οδηγούμαι στο συμπέρασμα.
• Καταλήγω στο συμπέρασμα.
• Είναι σωστό το συμπέρασμά σου.
• Αυτό το συμπέρασμα είναι λανθασμένο.
• Βγάζω αυθαίρετα συμπεράσματα.
• Οδηγούμαι σε παράλογα συμπεράσματα.
• Βγάζω βιαστικά συμπεράσματα.
• Αυτά είναι πρόωρα συμπεράσματα.
Αν εξαιρέσουμε τις αριθμητικές πράξεις, σε καμιά άλλη περίπτωση δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ένα αποτέλεσμα "σωστό", "αυθαίρετο", "παράλογο", κτλ.
Για ποιο λόγο; Επειδή το αποτέλεσμα αναφέρεται πάντα σε γεγονότα.
