Το Θέμα


Το Θέμα είναι πανταχού παρόν!




Από την πιο απλή καθημερινή συνομιλία μέχρι το πλέον πολύπλοκο γραπτό κείμενο, το θέμα είναι συνεχώς παρόν.

Συζητάμε, γράφουμε, διαβάζουμε. Σε οποιαδήποτε δραστηριότητα από αυτές και αν συμμετέχουμε, αναφερόμαστε πάντα σε ένα θέμα (εικόνα 1).
Κοινό θέμα σε κάθε μορφή επικοινωνίας
Εικόνα 1
Για να συνεχιστεί αυτή η δραστηριότητα (για παράδειγμα η συζήτηση), πρέπει εμείς και ο συνομιλητής μας να έχουμε ως σημείο αναφοράς (πλαίσιο αναφοράς) το ίδιο θέμα. Διαφορετικά είναι αδύνατη η συνεννόηση.

Γράφοντας ακόμη και ένα απλό μήνυμα σε μια εφορμογή του κινητού μας, έχουμε στον νου μας ένα θέμα.

Στην εικόνα 1 οι δύο συνομιλητές --παρ' όλο που σκέφτονται με διαφορετικό τρόπο-- τη στιγμή της συζήτησης έχουν το ίδιο θέμα (συμβολίζεται με το ισόπλευρο τρίγωνο).

Το Θέμα στο κείμενο




Το κείμενο 1 αποτελείται από εφτά (7) παραγράφους και δώδεκα (12) περιόδους. Το βασικό θέμα, "το ρομπότ STAR", αναφέρεται μόνο δύο φορές: στην πρώτη και στην έβδομη παράγραφο (με τα έντονα γράμματα).

Αυτό το βασικό θέμα αναπτύσσεται μέσα από μια διαδοχή υπο-θεμάτων, τα οποία υπογραμμίζονται με έντονα γράμματα.

Οι αριθμοί παρουσιάζουν τον αύξοντα αριθμό των παραγράφων. Αν οι περίοδοι στις παραγράφους είναι περισσότερες από μία, αριθμούνται με κεφαλαία γράμματα του αλφαβήτου.

Τα διπλά ανεστραμμένα βέλη που δείχνουν προς τα πίσω (<<) τοποθετούνται δίπλα στις λέξεις που αναφέρονται στο βασικό θέμα (το ρομπότ STAR).

Κείμενο 1



1. (Α) Το ρομπότ STAR (Smart Tissue Autonomous Robot) θεωρείται σήμερα η πλέον εξελιγμένη μονάδα αυτοματοποιημένης λειτουργίας για χειρουργική χρήση. (Β) <<Διαθέτει υδραυλικό βραχίονα που αρθρώνεται σε εφτά βαθμούς ελευθερίας και εργαλείο συρραφής ώστε να κάνει κινήσεις που θυμίζουν τις αντίστοιχες των γιατρών κατά την ώρα της επέμβασης.

2. Στον εξοπλισμό <<του περιλαμβάνονται και αισθητήρες ώστε να “νοιώθει” πόσο δυνατά πιέζει τους ιστούς προκειμένου τα ράμματα να γίνονται κατά το δυνατόν με σταθερά εφαρμοζόμενη δύναμη.

3. (Α) Είναι κατασκευασμένο ώστε να <<"βλέπει" κοντά στο υπέρυθρο μέρος του φάσματος, επιλογή που παραπέμπει στην τεχνολογία νυχτερινής όρασης για στρατιωτική χρήση. (Β) <<Θυμίζει δηλαδή τους στρατιώτες με τα ειδικά γυαλιά που χάρη σε αυτά βλέπουν στο σκοτάδι.

4. (Α) Η μηχανική όραση στο υπέρυθρο επελέγη γιατί κατά την διάρκεια της επέμβασης προσφέρει συνολικά καλύτερη εικόνα σε ένα οπτικά αλλά και μηχανικά “δύσκολο” περιβάλλον που ενδεχομένως να δυσκολεύει το ανθρώπινο μάτι. (Β) Για ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια στον τρόπο που << αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα το ρομπότ συνθέτει τρισδιάστατες εικόνες χάρη σε ειδικό αλγόριθμο.
5. Οι δημιουργοί <<του θεωρούν ότι ο συνδυασμός μηχανικής όρασης στο υπέρυθρο φάσμα με τις τρισδιάστατες εικόνες του δίδουν την δυνατότητα να βλέπει καλύτερα σε χειρουργικές επεμβάσεις επί μαλακών ιστών.

6. Σε αντίθεση με τις ρομποτικές επεμβάσεις σε σκληρές επιφάνειες, όπως για παράδειγμα τα οστά, οι μαλακοί ιστοί αλλάζουν εύκολα θέση, γι' αυτό και χρειάζονται συνεχείς μικροδιορθώσεις στη θέση του μηχανισμού συρραφής, επομένως μεγάλη ακρίβεια κινήσεων και όρασης.

7. (Α) Το STAR είναι η δημιουργία ομάδας ερευνητών από τους τομείς των υπολογιστών και της ιατρικής. (Β) Επικεφαλής είναι Peter Kim, βιοχημικός στο παιδιατρικό τομέα του Εθνικού Συστήματος Υγείας στην Ουάσιγκτον. (Γ) Η εργασία τους δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Science Translational Medicine.

Εφημερίδα των Συντακτών, Χρήστος Προυκάκης, 5/5/2016
Τα ανεστραμμένα βέλη (<<) δίπλα στα ρήματα και στις κτητικές αντωνυμίες μάς βοηθούν να διαπιστώσουμε την ανάπτυξη και τις συνδέσεις των υπο-θεμάτων (με τα έντονα γράμματα) με το βασικό θέμα.

Οι ελλειπτικές προτάσεις (1Β, 3Α, 3Β) και οι κτητικές αντωνυμίες (στις παραγράφους 2, 5) είναι μερικά μόνο από τα γλωσσικά στοιχεία που εξασφαλίζουν τη συνοχή του κειμένου, επειδή αναφέρονται στο ίδιο βασικό Θέμα (το ρομπότ STAR).

Στο διάγραμμα που ακολουθεί, παρουσιάζονται (με έντονα γράμματα) το βασικό θέμα και τα υπο-θέματα που περιλαμβάνει το κείμενο 1.
Το κείμενο 2 είναι απλούστερο. Το Θέμα, εκτός από τον τίτλο, δηλώνεται σαφώς και με τη τη φράση "Ο λόγος για το ρωσικό Antonov An-225".

Προσέξτε τον αδύνατο τύπο της προσωπικής αντωνυμίας "το", τα ρήματα των ελλειπτικών προτάσεων ("Σχεδιάστηκε", "χρησιμοποιείται"), και τις κτητικές αντωνυμίες ("προσγείωσής του", "των πτερύγων του", δεξαμενές του"): Το θέμα (το ρωσικό Antonov An-225) είναι παρόν στις παραγράφους 3 και 4.

Κείμενο 2



Antonov AN-225: Το ιπτάμενο θηρίο


1. Είναι ένα και μοναδικό και αποτελεί το μεγαλύτερο αεροπλάνο στον πλανήτη.

2. Ο λόγος για το ρωσικό Antonov An-225, το οποίο προσφάτως προσγειώθηκε στο Περθ της Αυστραλίας τραβώντας σαν μαγνήτης περισσότερους από 20.000 ανθρώπους που έσπευσαν να <<το θαυμάσουν από κοντά.

3. <<Σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε για τη μεταφορά του διαστημικού λεωφορείου «Μπουράν» και πλέον <<χρησιμοποιείται για τη μεταφορά εξαιρετικά βαρέων φορτίων που φτάνουν ακόμη και τους 250 τόνους, ενώ το σύστημα προσγείωσής <<του διαθέτει 32 τροχούς!

4. Το άνοιγμα των πτερύγων <<του φτάνει τα 88,4 μέτρα και το μήκος της ατράκτου τα 84, ενώ οι δεξαμενές <<του χωρούν 300.000 λίτρα κηροζίνης, τα οποία τροφοδοτούν τους έξι κινητήρες του, ισχύος 229,5 ΚΝ έκαστος.

Εφημερίδα των Συντακτών, Δ.Σ.Φ., 28/5/2016
M
M