Τα είδη των φράσεων
και το περιεχόμενό τους
Είδαμε ότι φράση (ή λεκτικό σύνολο) είναι μια ομάδα που περιέχει μία ή περισσότερες λέξεις. Οι λέξεις όμως συμμετέχουν στην πρόταση μόνο ως μέλη φράσεων.
Οπότε, το ερώτημα είναι αν μπορούν όλα τα μέρη του λόγου να σχηματίσουν φράσεις.
Από τα δέκα μέρη του λόγου (τις δέκα κατηγορίες λέξεων), μόνο τέσσερα (4) μπορούν να αποτελέσουν "πυρήνες" για τον σχηματισμό φράσεων:
1. το όνομα
2. το ρήμα
3. το επίρρημα, και
4. η πρόθεση
Έχουμε λοιπόν τέσσερα είδη φράσεων:
Και τα υπόλοιπα μέρη του λόγου;
• Το άρθρο προσδιορίζει (άρα, βρίσκεται κοντά σε) ονόματα.
• Το επίθετο προσδιορίζει ένα όνομα.
• Η αντωνυμία λειτουργεί ως όνομα ή προσδιορίζει ένα όνομα.
• Η μετοχή λειτουργεί είτε ως όνομα και επίθετο, είτε ως ρήμα και επίρρημα.
• Το επιφώνημα σχηματίζει αυτόνομες φράσεις-προτάσεις (τις επιφωνηματικές).
• Οι σύνδεσμοι συνδέουν φράσεις, προτάσεις, και περιόδους.
Το όνομα, το ρήμα, το επίρρημα, και η πρόθεση αποτελούν την κεφαλή των φράσεων μέσα στις οποίες βρίσκονται.
Οι υπόλοιπες λέξεις της φράσης (αν υπάρχουν) αποτελούν προσδιορισμό ή συμπλήρωμα της κεφαλής.
Στα παραδείγματα που ακολουθούν, η κεφαλή της φράσης σημειώνεται με έντονα στοιχεία. Οι λέξεις που γράφονται με κανονικά στοιχεία αποτελούν συμπληρώματα ή προσδιορισμούς της λέξης-κεφαλής.
• Το κλαμπ ΟΦ ήταν γεμάτο ΡΦ.
• Στο κλαμπ αυτό ΠΦ φάγαμε καλό φαγητό ΡΦ.
• Αυτή η ξανθιά μπύρα ΟΦ μου αρέσει ΡΦ.
• Ο Έκτορας ΟΦ ακούει μουσική ΡΦ.
• Η μουσική ΟΦ είναι ο παντοτινός σου φίλος ΡΦ.
• Εδώ ΕΦ, η μουσική ΟΦ δεν σταματάει ποτέ ΡΦ.
• Σήμερα, ΕΦ θα συναντηθούμε στην πλατεία ΡΦ.
• Λίγα μπαρ ΟΦ έχουν καλή μουσική ΡΦ.
• Πολλοί φίλοι μου ΟΦ ακούνε ηλεκτρονική μουσική στα κλαμπ ΡΦ.
