Τα συστατικά της πρότασης

Οι λειτουργίες των φράσεων:
Τα βασικά συστατικά της πρότασης




Πριν διαβάσουμε τις λειτουργίες των φράσεων, θα πρέπει να θυμηθούμε τον ρόλο που παίζει το ρήμα. 

Το ρήμα θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε και να εκφράσουμε γλωσσικά τις δραστηριότητες των οντοτήτων (προσώπων και πραγμάτων), τις καταστάσεις στις οποίες βρίσκονται και τις μεταξύ τους σχέσεις.

Οι λειτουργίες που μπορεί να επιτελέσει μια φράση μέσα στην πρόταση είναι:

1. Υποκείμενο
2. Αντικείμενο (άμεσο και έμμεσο)
3. Ποιητικό αίτιο
4. Κατηγορούμενο
5. Προσδιορισμός
Η λειτουργίες της ονοματικής φράσης
Διάγραμμα 1
Τα βασικά συστατικά της πρότασης

Δύο προσεγγίσεις των βασικών συστατικών της πρότασης



Α. Μπορούμε να πούμε ότι τα βασικά συστατικά της πρότασης είναι το Υποκείμενο και το Κατηγόρημα (διάγραμμα 2).
 
Το κατηγόρημα είναι ολόκληρη η ρηματική φράση. Το ρήμα, ως κεφαλή της ρηματικής φράσης, μπορεί να είναι μόνο του ή να συμπληρώνεται -ανάλογα με το είδος της σύνταξης- από το άμεσο αντικείμενο, το έμμεσο αντικείμενο, το ποιητικό αίτιο ή / και το κατηγορούμενο.

•   Ο Γιάννης [υποκείμενο] ακούει συχνά λαϊκή μουσική [κατηγόρημα].
•   Οι διακοπές [υποκείμενο] πλησιάζουν [το κατηγόρημα περιέχει μόνο το ρήμα].
•   Ο φίλος μου ο Νίκος [υποκείμενο] θα πάει για διακοπές στη Σίφνο [κατηγόρημα].
•   Το ασφαλιστικό [υποκείμενο] απασχολεί έντονα την κυβέρνηση [κατηγόρημα].
Β. Μπορούμε απλώς να πούμε ότι τα βασικά συστατικά της πρότασης είναι:

1. το υποκείμενο
2. το ρήμα (το οποίο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο)
3. το άμεσο αντικείμενο
4. το έμμεσο αντικείμενο
5. το ποιητικό αίτιο, και
6. το κατηγορούμενο

(Διάγραμμα 3)

Μην ξεχνάτε ότι με τους προσδιορισμούς δίνουμε πρόσθετες και προαιρετικές πληροφορίες για οποιοδήποτε βασικό συστατικό της πρότασης.
Τα βασικά συστατικά και οι προσδιορισμοί
1. Aniruddh D. Patel, MUSIC, LANGUAGE, AND THE BRAIN, OXFORD UNIVERSITY PRESS 2008

2. T. Florian Jaeger (Ling. Dept., Stanford & MIT), Ev Fedorenko, & Edward Gibson (Dept. of BCS, MIT), Dissociation between Production and Comprehension Complexity

3. Roger Levy, Expectation-based syntactic comprehension, Department of Linguistics, University of California at San Diego, 9500 Gilman Drive, La Jolla, CA 92093-0108, United States, περιοδικό Cognition 106 (2008) 1126–1177

4. Aniruddh D. Patel (The Neurosciences Institute), Edward Gibson (Massachusetts Institute of Technology), Jennifer Ratner (Tufts University), Mireille Besson (CNRS-CRCN, Marseille, France), Phillip J. Holcomb (Tufts University): Processing Syntactic Relations in Language and Music: An Event-Related Potential Study (1998)

Αφορμή για έρευνα

Γλώσσα και μουσική


Η σχέση τής μουσικής με τη γλώσσα αποτελεί αντικείμενο έρευνας εδώ και αρκετά χρόνια.

Οι ερευνητές, μάλιστα, έχουν διαπιστώσει ότι τα κέντρα επεξεργασίας της μουσικής και της γλώσσας στον εγκέφαλο έχουν άμεση συνάφεια.

Ειδικότερα, ο ρυθμός του γραπτού κειμένου σχετίζεται άμεσα, όπως διαπιστώνεται, με την κατανόησή του.

Αυτό σημαίνει η πολυπλοκότητα της σύνταξης των περιόδων και οι "αποστάσεις" μεταξύ των συστατικών της επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ταχύτητα τόσο της ανάγνωσης, όσο και της κατανόησης ενός κειμένου.