Δραστηριότητες χωρίς Υποκείμενο: Απρόσωπα ρήματα
Όλοι έχουμε δει καταιγίδα. Αναλογιστείτε πόσο απροστάτευτοι (και φοβισμένοι ίσως) νιώθουμε τη στιγμή που η φύση αποκαλύπτει -με όλη της την ορμή- τις δυνάμεις που κρύβει.
Είναι η στιγμή που αισθανόμαστε ότι τίποτε δεν εξαρτάται από τη θέλησή μας. Μπορούμε όμως να ελέγξουμε άλλα καιρικά φαινόμενα; Όχι.
Ενώ λοιπόν συλλαμβάνουμε τα φαινόμενα αυτά ως δραστηριότητες (και τα συμβολίζουμε με ρήματα), τα αποδίδουμε χωρίς Υποκείμενο.
Η εξήγηση είναι απλή: Παρ’ όλο που τα καιρικά-μετεωρολογικά φαινόμενα αποτελούν δραστηριότητες, δεν τις αποδίδουμε σε κάποια οντότητα που τις επιλέγει και τις κατευθύνει· κάποια οντότητα που να αποτελεί την αφετηρία τους.
Καιρικά φαινόμενα
Η εικόνα αδικεί τον πίνακα. Ο τίτλος του έργου είναι "Η χιονοθύελλα" (1842). Δημιουργός του είναι ο Joseph Mallord William Turner (Τζόζεφ Μάλορντ Ουίλιαμ Τέρνερ: 1775-1851). Πρόκειται ίσως για τον διασημότερο εκπρόσωπο του αγγλικού ρομαντισμού.
Αφορμή γι’ αυτό το έργο στάθηκε μια εμπειρία του ζωγράφου: Το πλοίο στο οποίο επέβαινε, ενώ πλησίαζε στο λιμάνι, έπεσε σε σφοδρή χιονοθύελλα.
Στον πίνακα, σύννεφα, χιόνι, θάλασσα έχουν γίνει ένα. Η μανία των στοιχείων της φύσης είναι τέτοια, που το πλοίο έχει σχεδόν εξαφανιστεί.
Τα ρήματα αυτά, που συμβολίζουν δραστηριότητα η οποία δεν πηγάζει από μια συνειδητή οντότητα, τα ονομάζουμε απρόσωπα.
Θυμηθείτε ότι η συμφωνία του ρήματος με το υποκείμενο προσδιορίζει την οντότητα που αποτελεί αφετηρία ή κατάληξη της δραστηριότητας του ρήματος.
• Βρέχει.
• Άρχισε να βρέχει.
• Βροντά (βροντάει)
• Φέγγει
• Σουρουπώνει
• Φυσάει
• Κάνει κρύο.
• Κάνει ζέστη.
• Μπουμπουνίζει
• Βραδιάζει.
• Σκοτεινιάζει
• Ξημερώνει.
• Χαράζει
• Μεσημεριάζει
